ABDÜLKAADİR Geylânî(Gîlânî)
Büyük din bilgini ve mutasavvıf. İsmiyle anılan Kadiri tarikatinin kurucusu. 1078’de Gilân(İran) da doğdu. Kendisine “Ebu Muhammed” diye hitap edilirdi, lakabı Muhyiddin’dir. Doğduğu yerin adına nisbetle Geylânî (Gilânî) diye tanınır. Bağdat’ta yaşadı ve 1167’de Bağdat’ta vefat etti. Soyu Hz. Ali’ye dayandırılır. Babası Ebu Abdullah, Annesi Fâtıma‘dır. 18 yaşında iken Gilân (Hazar Denizi’nin güneyinde)’dan çıkarak tahsil için Bağdat’a gitti. Tahsil hayatı 33 yıl kadar sürdü. Din ilimlerini ve fıkhı öğrendi. Dirayetli büyük bir bilgin oldu. Müslim Debbas’tan tarîkat aldı. Tasavvuf yoluna girdi. Ehl-i sünnet inancına sıkı sıkıya bağlı büyük bir mürşid oldu. Vaaz eder ve ders verirdi. Açık seçik, akıcı ve tesirli bir konuşması vardı. Vaaz ve derslerini dinleyen bir çok mûsevî ve hıristiyanın, derin bilgisinin, gönülden gelen güzel konuşmasının tesiri altında kalarak müslüman olduğu söylenir. Devlet adamları ve vezirlerden de müridleri vardı. Vaazlarında sevgi ve iyilik(hayır) hakimdir. İnsanları uyarıp iyiliğe ve hayra sevk ederek onlara ‘ ‘cehennemin kapılarını kapamak ve cennetin kapılarını açmak” ister. İslâm evliyasının en büyüklerindendir. Vaaz ve hutbelerinden meydana gelen eserlerinin en meşhurları Fütûhu’1-Gayb ve El-Gunye‘dir.

abdülkadir geylani