AHMED Vefik Paşa (1823-1891)
Tanzimat, I. Meşrûtiyet ve II. Abdülhamid devirlerinin ünlü yazar, bilgin ve devlet adamlarındandır. Doğum ve ölüm yeri İstanbul‘dur. Çeşitli memuriyetlerde bulunmuş, valilik, elçilik, üniversite hocalığı, müsteşarlık, senatörlük, nazır(bakan)’lık ve “başvekillik” yapmıştır. “Sadrazam” yerine “başvekil” ünvanı ile o makama oturan ikinci devlet adamımızdır. (İlki 1838’de Rauf Paşa). İki defa başvekil olmuştur. 19 Mart 1877‘de açılan I. Meclis-i Mebusan(Mebuslar Meclisimin başkanı da A. Vefık Paşa’dır. Orta öğrenimini Fransa’da tamamlamıştır. Fransızca, Lâtince, Yunanca, Arabça, Farsça bilir. Bir ilim ve fikir hareketi olarak Türkçülük akımının öncülerindendir. Türkiye’de tiyatro yazarlığının ve oyunculuğunun gelişmesinde de öncülük etmiştir.

Türklük şuurunu ve bilgisini güçlendirmek üzere Ebû’l-Gaazî Bahadır Han’ın “Şecere-i Türki” (Türk Şeceresi) adlı kitabını Doğu Türkçesi(Çağatayca)’nden Türkiye Türkçesi’ne aktarmıştır. “Lehçe-i Osmânî” adıyla Türkiye Türçesi’nin sözlüğünü hazırlamış ve Türk atasözlerini “Atalar Sözü” adlı bir kitapta toplamıştır. “Lehçe-i Osmânî‘nin birinci cildinde, yüzyıllardan beri ilk defa bütün Türkçe sözler bir araya toplanmıştır. Bu sözlük kendisinden sonraki millî dil çalışmalarına örnek ve kaynak olmuştur. Edebiyatımıza yaptığı büyük hizmetlerden biri de Fransız komedi yazarı Moliere’den yaptığı 16 kitaplık tercüme ve adaptelerdir. Adapteleri çok başarılıdır. Bursa valisi iken bir de tiyatro kurduran ve oyunların hazırlanması ile kendisi ilgilenen Vefik Paşa’nın yazdığı ve çevirdiği başka eserleri de vardır.

ahmet vefik paşa