AĞAOĞLU, Ahmet (1868-1939)
Meşrutiyet ve Cumhuriyet devirlerinde gazeteci, fikir adamı ve profesör. Azerbaycan’da Şusa’da doğmuş, öğrenimini doğduğu yerde, Tiflis’te ve Paris’te yapmıştır. Daha Paris’te öğrenci iken Fransız gazete ve dergilerinde yazıları çıkmış, yurduna dönünce de bir çok gazeteler kurarak, yayın hayatını devam ettirmiştir. 1908 sonunda Türkiye’ye gelmiş ve İttihat ve Terakki Fırkası (b.bk.)’na girmiştir. Bir çok gazetelerde yayın faaliyetine devam eden Ağaoğlu, Türkçülük akımının ileri gelenleri arasına girmiş ve Ekim 1909’da da İstanbul Darülfünun’unda hocalığa da başlamıştır. 1915 yılında Osmanlı Meclisi Mebusan’ma Afyon Karahisar Mebusu olarak katılan Ağaoğlu, aynı zamanda İttihat ve Terakki Fırkası’nın “Merkez-i Umûmî” (Genel Merkez) üyesi olmuştur.

I. Cihan Harbi sonunda İngilizler tarafından Malta’ya sürülmüş, serbest bırakılınca da doğru Ankara’ya gelen Ağaoğlu, önce İrşat Hey’eti azası ve sonra da Matbuat Umum Müdürü (Basın Yayın Genel Müdürü) olmuştur. (1921-1923). Aynı zamanda “Hâkimiyet-i Milliye” gazetesinin başyazarlığını yapmıştır. 1923’den itibaren ikinci ve üçüncü Büyük Millet Meclisi’nde Kars mebusu olarak bulunan Ağaoğlu, aynı zamanda Ankara Hukuk Fakültesi’nde Hukuk-ı Esâsiye (Anayasa) dersleri vermiştir. Serbest Cumhuriyet Fırkası (b. bk.)’nın kurucuları arasına katılmış, parti dağıldıktan sonra siyasi hayattan çekilmiş ve sonra İstanbul Dârülfünun‘una Hukuk Tarihi Müderrisi (Profesörü) olmuştur. 1933‘te Üniversitere formunda kadro harici kaldığından emekli olmuştur. Ağaoğlu yazı hayatında daima liberal fikirlerin temsilciliğini yapmış ve yirmiye yakın eserin yazarı olarak hayata gözlerini kapamıştır.
Eserlerinden bazıları : Üç Medeniyet, İngiltere ve Hindistan, Hukuk Tarihi, Devlet ve Fert, İhtilal mi İnkılap mı?, Serbest Fırka Hatıraları.

Ahmet Ağaoglu