ALTINCI HİS
Önsezi de denebilir, eskiden kullanılan hissikablelvuku da aynı anlama gelir ki, hiç bir belirti yokken bir şeyin olacağını bili verme, içe doğma demektir. Duyularla kavranan bilginin tam tersi olduğu ve dolayısıyla duyular üstü olanın duyusu anlamına geldiği için, beş duyunun yetmezliği karşısında bir altıncı duyu (halk arasında duygu, his)dan söz edildiği de olur. Konuşma dilinde, bir işin ileride nasıl olacağını sezinleyip ona göre davranma demek olan durendişlik veya basiret yahut da öngörü olarak dile getirilen şeyden farklıdır. Bununla beraber, gelecekteki olayları önceden sezinleme, kestirme veya tahminle altıncı duygunun çok defa birbirine karıştırıldığı da olur. Altıncı duyu (duygu) ile elde edilen bilgilerin, bir tesadüfle mi, yoksa ruh aleminde bazı gizli kuvvetlerin tesiriyle mi olduğunu psikoloji (b.bk.) ilmi henüz çözmüş değildir. Mesela, bilet aldığı halde; otobüse binmekten vazgeçen bir kimsenin, bir kaza sonucu hayatlarını kaybeden o otobüs yolcuları arasında bulunmaması veya imtihandaki sorulara göre, sanki onları biliyormuşcasına, çalışan bir öğrencinin tam başarı sağlaması, bir. bakıma, altıncı hissin bilgileri arasında değerlendirilebilir. Altıncı his, ruhun özünü teşkil eden, bir çeşit manevî enerjidir. Bu türlü duygu, akıl dışı görünmekle beraber, şairin, mutasavvıfın kavrayışı gibi, insanı doğrudan gerçekliği yakalamaya, derinden görmeye götürür.

Altıncı His