BİRİNCİ DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI SANATÇILARI

ŞİNASİ   (1826–1871)
   Edebiyatımıza birçok yeniliğin yerleşmesini sağlamıştır.
   Asıl adı İbrahim’dir.
   İlk tiyatro, ilk şiir çevirisi, ilk özel gazete, ilk makale, ilk noktalama işaretini kullanan kişidir.
   Halk için sanat görüşünü benimsemiştir.
   İlk tiyatro eserimizi: ŞAİR EVLENMESİ ni yazdı.
   İlk makaleyi yazdı: TERCÜMAN-I AHVAL MUKADDİMESİ
   İlk özel gazetesi çıkardı: TERCÜMAN- I AHVAL
   Eserleri: Durub u Emsalı Osmaniyye (Osmanlı Atasözleri Kitabı)
                      Tercüme i Manzume (Çeviriler)
                       Müntehabat –ı Eşar(şiirleri)
                      Divan-ı Şinasi
                       Tasvir i Efkâr

NAMIK KEMAL (1840–1888)

   Vatan şairimizdir.
   Toplumcu bir sanat çizgisindedir.
   Vatan, millet, özgürlük kelimelerini edebiyatta ilk kullanan kişidir.
   Tiyatroları oldukça ses getirmiştir. Tiyatroyu bir eğlence ve halkı bilinçlendirme aracı olarak görmüştür.
   Romantizmin etkisindedir.
   Eserleri: ilk tarihi romanımız; CEZMİ
                     İlk edebi romanımız ;İNTİBAH
                    Tiyatroları : Vatan yahut Silistre, Zavallı Çocuk, Gülnihal, Kara Bela,Celalettin Harzermşah
                   Eleştiri eserleri: Renan Müdafenamesi, Tahrib-i Harabat (Ziya Paşa’ya karşı)
                                              İrfan Paşa’ya Mektup, Takip
                  Diğer eserleri: Kanije, Silistre Muhasarası, Osmanlı Tarihi, Büyük İslam Tarihi, Evrak-ı Perişan

ZİYA PAŞA (1825–1880)

   İlk edebiyat tarihi taslağı sayılan “Harabat”eserini yazmıştır.
   Halk şiirinin ve dilinin gerçek edebiyatımız olduğunu belirten “Şiir ve İnşa”adlı makalesini yazmasına rağmen kendisi böyle davranmamıştır.
   Biçimce eski içerikçe yeni olmaya gayret göstermiştir.
   Terkib-i bent, terci i bent’leri meşhurdur.
   Bir çok dizesi halk arasında atasözü gibi kullanılmıştır.
   Eserleri: Zafername, Harabat, Eş’ar-ı Ziya, Defter-i Amal, Terkib-i Bent, Terci-i Bent

AHMET MİTHAT EFENDİ (1844–1912)

   Halk için roman geleneğini benimsemiştir.
   Halkın anlayacağı bir dilde ve onları ilgilendiren konularda eserler vermiştir.
   İlk hikâye örneklerimizden biri sayılan :”Letaif-i Rivayet”i yazmıştır.
   Romantizmden etkilenmiştir.
   Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Falatun Bey ve Rakım Efendi, Yer Yüzünde Bir Melek, Henüz On Yedi Yaşında.

ŞEMSETTİN SAMİ ( 1850–1904 )

   Devrinin en büyük dil bilgini sayılmıştır.
   İlk romanımız olan: Taaşşuk –U Talat ve Fıtnat adlı eseri yazmıştır.
   Kamus u Türkî adlı sözlüğü yazmış.
   Kamus u Fransevi ve Kamus-ı Alam’ı yazmıştır.

AHMET VEFİK PAŞA (1829-1892)

   Tiyatromuzun en büyük kilometre taşı sayılır.
   Bursa’da kendi adıyla tiyatro kurmuştur.
   Halkın tiyatroyu sevmesi için özellikle Moliere’den çeviriler yapmıştır.
   İnfiali Aşk, Dudu Kuşlar, Zor Nikâh, Zoraki Tabip, Kadınlar Mektebi ,Şecere-i Türk eserlerinden bazılarıdır.