Çıyan, Akdeniz ülkeleri, Balkanlar ve Ortadoğu'da yaşayan, çıyangiller (Scolopendridae) ailesinden eklem­bacaklı türü (Scolopendra cingulata). Yaklaşık 9 cm boyunda olan, tropikal bölgelerde yaşayan bazı çeşitleri­nin boyu 17 cm'yi bulan çıyan, zehirlidir; sokması insanda, çevresi şişkin, ağrılı bir yara açar.
Çiçek, tohumlu bitkilerin üreme organını taşıyan bölümü. Her çiçek, başka yapılarla çevrelenmiş yumur­talıktan oluşur. Söz konusu yapılar genellikle, çiçektozu üreten ercikler ya da erkekorganlardır. Çiçeklerin çoğunda yaprak biçiminde ve çok parlak renklerde olabilen taçyapraklar ile çiçeği çoğunlukla bir tomurcuk içinde saklayan çanakyapraklar bulunur. Çiçekler lale­deki gibi tek tek ya da bir hevenk biçiminde olabilirler. Çiçeklerin genel olarak *kapalıtohumlulara özgü oldukları söylenir ve kapahtohumlulara "çiçekli bitkiler" de denir. Ama terimin bitkibilimsel anlamıyla, *açıktohumluların da "çiçek"leri vardır. Ağaçların çoğunda ve bazı bitkilerde' çiçekler tek cinslidir; yani hem yumurtalık hem de ercikler aynı çiçeğin üstünde yer alır ve bu bitkiler"bir evcikli"diye adlandırılır. Üreme organları ayrı ayrı bireyler üstünde bulunan ağaç ve bitkilereyse, "ikievcikli" denir. Çiçeklerin çapı 1 mm'den küçük olabileceği gibi, çok ender bazı bitkilerde enleme­sine kesitleri 1 m'yi aşabilir. Ama ayçiçeği gibi bazı bitki­lerde çiçek diye adlandırılan şey, aslında birçok çiçekten oluşur. Çiçeklerin işlevi, çapraz döllenme için gerekli eşeysel hücreleri sağlamaktır; çapraz döllenme, çiçek­tozu taneciklerinin dağılmasıyla gerçekleşir. Çiçektozu­nun böcekler aracılığıyla taşındığı bitkilerde, çiçekler genellikle iri, bu çiçektozu taşıyıcılarını çekecek parlak­lıktadır. Ayrıca çoğu, böceklerin yemesi için balözü üretir.
   
   
   
                  
               
   
   
   
69