Dilde Biçim ve Anlam

14 Ağustos 2013 tarihinde tarafından eklendi.

Dilde Biçim ve Anlam
Bu bölüm, Benveniste’nin 1966 yılındaki bir felsefeciler kongresinde yaptığı konuşmadan oluşmaktadır. Benveniste öncelikle biçim anlam ilişkisi üzerine daha önce benimsenen ilişkiyi açıklar: Amerikalı dilbilimci Bloomfiel’in kurucusu olduğu ve Amerika dışında da yaygınlık gösteren okul, anlam incelemesine anlıkçıklık damgası vuruyordu. Bu niteleme öznellik taşıdığından ve dilbilimcinin yetki alanı dışında kaldığından anlam incelemesini dışlamak anlamında geliyordu. Dilde anlamın niteliği ve işleyişi üstüne aydınlatıcı bilgilerin psikologlardan ya da psiko-fizyologlardan beklenmesi gerektiği; dilbilimcinin ise yalnızca algılanabilen, incelenebilen, gittikçe daha kesin ve daha somut yöntemlerle çözümlenebilen olgularla ilgilenmesi gerektiği düşünülüyordu.” Yazara göre bugün bu kabul ortadan kalkmıştır.
Yazar, “anlamın” ne olduğu hususunda felsefi dallardan sadece matıkçılardan Carnab ve Quine okulunun ilgilendiğini belirtir. Carnab okuluna göre anlam “X konuşucusunun Y nesnesine Q yüklemi uygulaması için Y nesnesinin yerine getirmesi gereken koşuldur.”
Benveniste, dilbilimsel anlamlama ile gösterge arasında sıkı bir ilişki bulunduğunu vurgular. Bir göstergenin anlamını bozmadan, göstergeden daha alt düzeye inemeyiz. Gösterge, doğrudan sesbirimlere ayrıştırılamaz, bir sesbirim dizisi de doğrudan bir gösterge oluşturmaz. Daha açık ifadelerle dili dil yapan iki unsur vardır: Göstergebilim ve Anlambilim. Göstergebilimin işlevi anlamlamak, anlambilimin işlevi ise bildirişim sağlamaktır.

Sedat Balyemez

Etiketler:

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.