İKİLEMELER
Anlatımı güçlendirmek yoğunlaştırmak için biçimce ya da anlamca birbiriyle ilişkili iki sözcüğün oluşturduğu öbektir.

Not: Atasözleri ve deyimlerde olduğu gibi ikilemelerin de söz dizimi değişmez.

ÖRNEK:
 Doğru                            Yanlış
Abuk Sabuk                   Sabuk abuk
Az çok                            çok az
Doğru yanlış                  yanlış doğru
Cümbür cemaat          cemaat cümbür
Şöyle böyle                    böyle şöyle

KURULUŞLARINA GÖRE İKİLEMELER:

a)   Aynı Sözcükle İkileme (İkizleme):

ÖRNEK:
   cıvıl cıvıl,
   oynaya oynaya,
   güzel güzel,
   kıpır kıpır,
   top top,
   vuruşa vuruşa…

b)   Anlamdaş Sözcüklerle İkileme:

ÖRNEK:
   akıllı uslu,
   kılık kıyafet,
   ses seda,
   deli divane,
   bet beniz,
   sorgu sual,
   ev bark,
   şan şöhret…

c)    Yakın Anlamlı Sözcüklerle İkileme:

ÖRNEK:
   doğru dürüst,
   eş dost,
   açık seçik,
   yalan yanlış,
   tatsız tuzsuz…

d)    Karşıt Anlamlı Sözcüklerle İkileme:

ÖRNEK:
   az çok,
   bata çıka,
   düşe kalka,
   iyi kötü,
   gece gündüz,
   ileri geri,
   er geç,
   dost düşman,
   büyük küçük

e)    Biri Anlamlı Biri Anlamsız Sözcüklerle İkileme:

ÖRNEK:
   çoluk çocuk,
   saçma sapan,
   eğri büğrü,
   soy sop,
   eski püskü,
   yırtık pırtık,
   ufak tefek…

f)     İkisi de Anlamsız Sözcüklerle İkilemeler:

ÖRNEK:
   abuk sabuk,
   ıvır zıvır,
   eciş bücüş,
   abur cubur,
   eften püften,
   falan filan…

g)   Yansıma Sözcüklerle İkilemeler:

ÖRNEK:
   takır tukur,
   şangır şungur,
   harıl harıl,
   şırıl şırıl,
   gürül gürül,
   patır kütür,
   paldır küldür

h)    Eklemeli İkilemeler:

ÖRNEK:
   dolap molap,
   kar mar,
   az maz.

i)    Bağlaçlı veya Soru edatlı İkilemeler:

ÖRNEK:
   güzel mi güzel,
   az mı az,
   ama iyi ama kötü,
   oyuncak da oyuncak,
   balon da balon

ÖZELLİKLERİ:
1-    İkilemelerin arasına noktalama işaretleri konmaz.
2-    İkilemeyi oluşturan sözcükler ayrı yazılır, (dereden tepeden, ayda yılda, kana kan, yana yana)
3-    İkilemeyi oluşturan sözcükler ek alabilir. (El ele, pisi pisine)
4-    Az heceli sözcük, ünlüyle başlayan ve Türkçe olan sözcük önce gelir.