İkiyönlükertenkelegiller , kertenkeleler (Sauria) alttakımından, bedenleri yer altında yaşamaya uyarlan­mış, solucanlara benzeyen sürüngen ailesi (Amphistae-nidae). Amerika'da, Florida'dan Patagonya'ya kadar uzanan topraklarda, Eski Dünya'daysa Afrika, Batı Asya, İspanya ve Portekiz'de yaşayan ikiyönlükertenke-legiller ailesi üyelerinin boyu genellikle 30 cm'yi geçmez. 130 türden, Meksika'da yaşayan dört ayaklı 3 türün dışındakilerin tümü ayaksızdır. Yalnızca toprak altında yaşadıklarından bedenleri bazı uyarlanmalar geçirmiş­tir: Toprağı kazıp atmaya son derece elverişli küt kafa ve sağlam kafatası.