KOLESTEROL: HÂLÂ BİR SIR 
 Kolesterol denen bir çeşit yağın kanda yükselme­sinin damar sertliğine (arterioskleroz) yol açtığını duy­muşsunuzdur. Kanda yükselmiş olan kolesterol, atardamar çeperine çöker; bu olay, atardamar çepe­rinde bağ doku, düz kas ve damar iç zarı (intima) hüc­relerinin çoğalmasına neden olur. Damar çeperi kalınlaşır ve sertleşir, damar daralır. Damarın iç yüzün­de toplanan yağa, tıpta "aterom plâkları" denmekte­dir. Bu plâklar, bir gün kana açılarak "aterom" denen damar içi yaralan oluşturur. Bu bölgelere kalsiyum (ki­reç) çökmesiyle atardamar iyice sertleşir; lastik boru gibiyken, kurşun boru halini alır; işte bu olaya damar sertliği denmektedir. Normalde düz ve cilâlı olan atar­damar iç yüzeyi, damar sertliğinde ağaç kabuğunu andırır pürtüklü bir hal alır; bu ise, kanın pıhtılaşması­na neden olur. işte damar sertliğinden bu kadar kor­kulmasının nedeni budur: Sertleşmiş bir atardamar, her an pıhtıyla tıkanabilir. Atardamarlar organlarımızı kanla besleyen damarlardır; atardamar tıkanınca, beslediği organda doku ölümü (nekroz) meydana gelir; o orga­nın görevi büyük ölçüde aksar. Meselâ kalp kasımızı besleyen koroner atardamarlar tıkanırsa, kalp kasının bir bölümü ölür; buna "enfarktüs" veya "kalp krizi" denmektedir; bu sırada anî ölüm olabilir. Beyin atar­damarlarından birinin tıkanması, vücudun karşı yarı­sında kol ve bacak felci yapar; bacak atardamarlarının tıkanması kangren, göz atardamarlarının tıkanması kör­lük, iç kulak atardamarlarının tıkanması sağırlık ve şid­detli baş dönmesi, böbrek atardamarlarının tıkanması böbrek yetmezliği ve tansiyon yüksekliğine neden olur vb. Demek ki damar sertliği, ölüm ve sakatlık yapa­bilmektedir; o halde önlenmelidir. Bugün için damar sertliğini önlemede en önemli yöntem, kanda yüksel­miş olan kolesterol, trigliserit ve total lipitin (yağların) azaltılmasıdır. Yükselmiş olan kan yağlarını normale döndürmek için, hayvanî (katı) yağları ve kolesterolü azaltılmış bir diyet uygulanmaktadır. Bu diyette şun­lar yasaktır: Beyin ve diğer sakatat (karaciğer, işkem­be vb.), yumurta sarısı, yağlı olduğu için koyun, kuzu, kaz, ördek ve sığır etleri ve sucuk, sosis, salam, pas tırma, tavuğun derisi, tereyağ, margarinler. Süt, yo­ğurt ve ayrandan biri, günde bir bardak, peynir günde bir kibrit kutusu kadar alınabilir. Hayvanî (katı) yağlar yerine sıvı yağlar (ayçiçek yağı, zeytinyağı) kullanılmalı, bol sebze, meyve ve kepek ekmeği yenmelidir. Et ola­rak beyaz etler (tavuk ve balık) tercih edilmelidir. Da­na eti de (sığır değil, dana olduğuna eminseniz) yenebilir. Kan şekeri, tansiyon ve vücut ağırlığı nor­malse yumurtanın akı, unlular, şekerliler, baharat, tuz ve su serbesttir. Kan yağları yükselmiş olanlar için, en önemli şey, sık sık ve bol bol balık yemeleridir. Balık yemenin, kandaki yağları azalttığı ve damar sertliğini önlediği kesin kanıtlanmıştır. Sağlıklı yaşamak için, her­hangi bir balıktan sık sık ve bol bol yeyin. Günde 30 gr balık (bir iki küçük balık, örneğin hamsi) yemek bi­le, damar sertliğini önlemektedir. Balığın yağı da sıvı yağlardandır; eczanelerde sıvı balık yağı satılmakta­dır. Eskiden çocuklara A ve D vitamini sağlamak için balık yağı içirilirdi. A ve D vitaminlerinin kapsül şeklin­de yapılmasından sonra, balık yağının bu amaçla kul­lanılması azaldı; fakat bugün, balık yağı içmek, kan yağlarını azaltmak için tavsiye, ediliyor. Ancak, birçok kişi, ağır kokusu nedeniyle balık yağı içememektedir. Kapsül veya hap şekline getirilmiş balık yağları varsa da bunlar yeteri dozda alınmazsa, kan yağlarını dü­şüremez. Yeterli doz günde en az 10 gr balık yağıdır. Bu ise, her gün çok sayıda balık yağı hapı yutulması­nı gerektirir; günde 3 hap yetmez. Balık yağı neden kan yağlarını azaltıyor? Bir yağı sıvı yapan şey, kim­yasal olarak çifte bağlar içermesidir; böyle çifte bağ içeren sıvı yağlara "doymamış" denmektedir (H ile doymamış anlamında). Bitkisel yağların çoğu (zeytin­yağı, ayçiçek yağı vb.), 2 çifte bağlı linoleic asit içer­mektedir. Balık yağlarıysa, 5 ve 6 çifte bağlı sıvı yağlardır. Balık yağını içmek veya hap şeklinde almak gereksizdir; balık yemek, balık yağı almak demektir. Aslında son yayınlara göre balığın yenmesi, balık ya­ğı alınmasına göre, kan yağlarını daha da düşürmek­tedir; bunun nedeni balığın içindeki diğer bazı maddeler olabilir.