MECAZ-I MÜRSEL (DÜZ DEĞİŞMECE) :  Bir
sözcüğün benzetme amacı gütmeksizin başka bir anlamda kullanılmasıdır.

ÖRNEK:
   Sabahtan beri bir sobayı yakamadınız.
   Ankara, bugün yeni gündemi tartıştı.
   Çaydanlık kaynadı.

Düz değişmece şu yollarla sağlanabilir:
a)    İç-dış İlişkisi: İç söylenir dış anlatılır ya da dış söylenir iç anlatılır

ÖRNEK:
   İki litrelik şişeyi bir dikişte bitiriverdi. (içecek )
   O kadar acıktım ki bir tencere daha yiyebilirim, (yemek)

b)    Parça-bütün ilişkisi:

ÖRNEK:
   Sen arabayı çalıştır; ben hemen geliyorum. (çalışan araba değil motorudur,)
   Belediyemize ait körüklüleri onarımdan geçirmeliyiz. ( Körüklü otobüs )

c)   Soyut-somut ilişkisi:

ÖRNEK:
Sende biraz yürek olsaydı onun yüzüne de söylerdin bunları. ( Yürek >somut; cesaret >soyut)

d)    Yer-yon ilişkisi:

ÖRNEK:
Güneyde sıcaklar kavururken kuzeyde sel can aldı.
Doğu’nun geri kalmışlığından kaynaklanan ezikliğini Batı'da göremezsiniz.

e)    Yer-insan- yönetim ilişkisi:

ÖRNEK:
   Mahalle olan bitenden habersiz kendi halinde bir akşam geçiriyordu.
   İstanbul koca geminin Boğaz'dan geçişini heyecanla izledi.

f)    Yön-insan ilişkisi:

ÖRNEK:
   Batı Türkiye'deki gelişmeleri dikkatle izliyor.
      (Batı > Avrupa devletlerinin yöneticileri)
   Ortadoğu yine savaşın eşiğine geldi.

g)   Eşya-insan ilişkisi:

ÖRNEK:
   Bizim takıma iyi bir krampon transfer etmişler.
   Üniversite hastanesindeki beyaz önlükler eylemlerine bugün son vermiş.
   Okul bahçesinde mavi önlükler yine neşe saçıyor.

h)   Sanatçı-yapıt ilişkisi:

ÖRNEK:
   Bu yaz bol bol Ahmet ALTAN ve Aziz NESİN okudum.
   Otel odalarında zaman zaman Mozart çalınıyordu.

I)           Neden-sonuç ilişkisi:
ÖRNEK:
   Ölüm indirmede gökler ölü püskürmede yer.
   Rahmet yağıyor gökten rahmet!
   O gün gökten rahmet değil felaket yağmıştı.

5.    TEŞHİS VE İNTAK: Teşhis, insan dışındaki canlı veya cansız varlıklara insana özgü nitelikler vermektir. İntak, insan dışındaki varlıkları konuşturmaktır.

ÖRNEK:
   Tekerlekler yollara bir şeyler anlatır.
   Bir çekirdek verdim dört bostan verdi.
   Benim sadık yârim kara topraktır.