Devletin siyasî birliğini sürdürebilmek düşüncesiyle oluşmuştur. Osmanlı Devleti sınırları içinde yaşayan vatandaşları ırk, din ve dil ayrımı yapmadan eşit kabul eden düşünce anlayışına Osmanlıcılık denir. Bu anlayışa göre devletin bütünlüğünü korumak için dil, ırk ve din farkı gözetilmemeli, herkes aynı hak ve yetkilere sahip olmalıdır. Bu yapılırsa Osmanlı birliği gerçekleşir ve devlet yıkılmaktan kurtulabilir. II. Meşrutiyet'in ilk yarısına hâkim olan bu düşünce, Balkan Savaşlan'nın kaybedilmesi ve Balkanlardaki Türk olmayan azınlıkların bağımsızlıklarını ilan etmeleriyle birlikte ağır bir darbe alarak zayıflamış, bu tarihten sonra Türkçülük düşüncesi ön plana çıkmıştır.