Ovarium'lar

Ovariumlar, yetişkin kadınlarda uterus'un iki yanında tahminen 2-2,5 cm. uzunluğunda, 1,5-3 cm. genişliğinde ve 1 cm. kalığında bir organ olup, pelvis yan duvarlarında ligamentum latum'un arkasında ve linea terminalisin altında fossa ovarica'ya yerleşmiş olarak bulunur

Ovarium'un büyüklüğü, kadının cinsi fonksiyon durumuna, yaşma ve vücudüne göre değişiklikler gösterir. Mühim olan daha ziyade ovariumların büyüklüğü değil, gelişmeye ve olgunlaşma kabiliyetli yumurtaların imâl edilmesidir. Birkaç doğum yapmış kadınlarda, doğumdan hemen sonra azalmış olan ovarium'un hacmi tekrar artmaya başlar. Keza klimakteryumtm başlamasıyla ovarium'lar tekrar küçlürler (senü involusyon).

Ovarium'ların şekli genel olarak yassı, eliptik olup adetâ bademe benzer. Nadiren iğ şeklinde veya yuvarlak olabilir. Üzeri girintili çıkıntılıdır . Bunun, sebebi follikül atrezileri ve ovulasyon sikatrisleridir. Genital fonksiyonun tamamen sona ermesi üzerine ovarium'un yüzündeki girintili ye çıkıntılar daha da artar. Bu haliyle beyin yüzeyine benzerliğinden ovarium gyratum adını alır . Ovarim'lann rengi canlıda gri – kırmızı olduğu halde kadavrada bu renk gri – beyaz bir hal alır. övarium'lann kıvamı da zamanla değişikliğe uğrar. Genel olarak orta sertliktedir. Kesildiği zaman içinden bir miktar sıvı akar. Klimakteıyumda ovarium'lar sert bir hal alırlar. İki ovarium'un beraberce ağırlığı 9 gr. kadardır.

Ovarium'un tuba'nın fimbria'lann bakan ucu yuyarlakçadır. Fimbria ovarica ve ligamentum şuspensorium ovarii buraya yapışır. Diğer uç, daha sivridir ve ligamentum ovarii proprium ile devam! eder. Ovarium'un iç yüzü (facies medialiş – facieş viscera-lis) ayakta duran bir kadında pelvis boşluğuna ve bu yüzün üzerine yaslanmış olan tuba'ya bakar. Dış yüzü (facies lateralis – facies parietaîis) ise pelvis yan, duvarına doğru dönüktür. Ovarium'un arkaya doğru dönük olan serbest kenarı (margo liber) oldukça geniş ve konvekstir. Ligamentum latum'un arka yaprağına yaslanmış olan ön kenar tmargo mesovaricum) ise oldukça düzdür ve incedir. Bu kenar, iki periton yaprağı arasından geçen ye organa ait olan damar ve sinirlerin giriş kapısı olup, bu kısım hilus ovarii adını alır.

Ovarim'lar bir bağ vasıtasıyla pelvis'e bağlanmıştır. Bu bağa ligamentum şuspensorium ovarii (ligamentum infundibolu-pelvicum) denir. Bu bağ, periton kıvrımı ile örtülmüştür. Keza ovarium'un, uterin kutbu 3 mm. kalınlığında ve 2 – 2,5 cm. uzunluğunda, damardan zengin bir bağ ile fundus uteri'ye bağlanır. Bu feağ-(limamentum ovarii proprium) Cchorda utero – ovarica) tuba'nın uterus'dan çıktığı yerin hemen altında ufcerus ile birleşir. Ancak bazı otörler tarafından tesbit edildiği ileri sürülen ve appendix ile ovarium'u birleştiren ligamentum appendiculo – ovaricum (CLAU-DO) ve infundibulum ile ovarim'u birleştiren ve diğerlerine göre de uzamış ıbir fimtoria olarak kabul edilen ligamentum infundibulo -övaricunVun da burada tekrar ifade edilmesi lâzımdır. Ovariumlar ayrıca, mesoovarium denen periton plikası vasıtasıyla ligamentum latum'un tplica lata) arka yüzüne bağlıdır.

Ovarium'un dış yüzü pediton'suzdur. Periton'un başladığı çizgiyi FARRE-WALDEYER'in beyaz hattı üinea alba ovarii) adı yerilir.

Ovarium'un esas yapısnn teşkii eden stroma ovarii, yapı ve durum bakımından birbirinden farklı iki kısımdan yapılmıştır. Bunun için ovariunı'larm kesitinde :

1  — Cörtex tsubstantia corticalis),       
2  — Medulla (substantia medularis), ayırt; edilir.                                ,

Ovarium dıştan, bağ dokusundan yapılmış ve tunica albuginea denen bir zar ile sarılmıştır. Bu zar yaş ilerledikçe kalınlaşır ve sertleşir. Bu tabaka, kesin bir hudut husule getirmeksizin cortex dokusu üe dievam eder. Cortex, hilus hariç ovarium'un her tarafını bir kabuk gibi sarar. Yumurta follikülleıinin çoğu işto bu kısımda bulunur. Burada primer folliküllerden (primordial. follü-kül) tam olgun folliküllere (GRAFF* follikülü) kadar muhtelif gelişme safhalarındaki folliküler görülür. Her iki ovarium'da ortalama olarak 400.000 primordial follikülün mevcut olduğu kabul edilmektedir.

Medulla, ovarium'un folliküle sahip olmayan, damardan zen-zin olan kısmıdır. Böylece medulla, sünferimsi bir manzara ve kırmızı bir renk gösterir. Medulla'da kübik epitell'e örtülü kanallar vardır. Bunlara rete ovarii dıenir. Rete ovarii'nin bazan epoophoron kanalları ile iştirak ettiği görülür.