Tümevarım: Düşüncenin özelden genele, parçadan bütüne doğru gelişen bir yöntemle oluşturulmasıdır. Bu yöntemde önce örnekler, yardımcı düşünceler ortaya konur, giderek konuyla ilgili temel yargı oluşturulur.

Tümdengelim: Düşüncenin genelden özele, bütünden parçaya doğru gelişen bir yöntemle oluşturulmasıdır. Bu yöntemde önce temel düşünce ortaya konur, sonra örnekler, yardımcı düşüncelerle temel yargı beslenip desteklenir.
Bir anlatımın başarısı, anlatıcının ele aldığı konuyu işlerken izlediği yolu doğru seçip seçmemesine bağlıdır. Anlatıcının bakış açısına göre anlatımın iki niteliği vardır: