Türkiye'nin Endüstrileşmedeki Amacı 
 

      Lozan Antlaşması ile memleketimizde büyük endüstri girişimlerini engelleyen kapitülasyonlar kalkmıştı. Bundan sonra yerli endüstrinin kurulması ve korunması mümkün oldu.

      Cumhuriyet hükümetinin endüstrileşme programındaki amacı, memleketimizi, başka memleketlere ham madde gönderip yapılmış eşya alan bir Pazar yeri olmaktan kurtarmaktır. Yurdu, hem tarım, hem endüstri alanında kendi kendine yetebilecek bir bütün haline koymak, ürünlerimizi değerlendirmek, endüstrimizi canlandırmak, dışardan yapılmış eşya alımını azaltmak, yurdun korunmasında gerekli maddeleri hazırlamaktır.

      Bugün endüstrimiz, gerek özel teşebbüs, gerek devlet eliyle olmak üzere büyük bir gelişme halindedir. Pek çok yapılmış eşya komşu memleketlere satılmaktadır.

      Cumhuriyet Hükümeti endüstrinin gelişmesi için şu iki esasa bağlı kaldı:
      1.Mevcut endüstri kuruluşlarını korumak ve teşvik etmek.
      2.Memleketin muhtaç olduğu kuruluşları devlet eliyle kurmak.

      Endüstrinin korunması ve teşviki için de şu tedbirleri aldı:

      a)1927 yılında Teşviki Sanayi Kanununu çıkarttı. Bu kanunla memlekette var olan ve kurulacak olan endüstri kuruluşlarını bazı vergilerden affetti.
     b)Gümrük tarifelerini değiştirdi. Milli endüstrinin dışardan getireceği, memlekette bulunmayan veya az bulunan maddeleri gümrük ve muayene vergilerinden muaf tuttu.
      c)Kara ve deniz taşıtlarında en düşük ücret tarifesini kabul etti.
      d)Endüstri sahiplerine kredi temini kararlaştırıldı.
     e) Yerli malların korunması ve teşviki için sergiler açılmasına karar verildi.

      Fakat devletin koruduğu özel endüstri kuruluşları memleketin ihtiyaçlarını karşılamağa kafi gelmiyordu. Bundan dolayı devlet, endüstri kuruluşları kurmak gereğini duymuş ve bu işi üzerine almıştı. Devlet, evvela bir endüstri programı hazırladı. 1925'de Türkiye ve Sanayi Maadin Bankası kuruldu. Devlet sermayesiyle kurulan bu bankaya verilen görev:

      a)Devlete ait fabrikaları işletmek.
      b)Endüstri teşekkülleri kurmak ve işletmek.
      c)Endüstri müesseselerine kredi açmak.

      1933 yılında Sanayi ve Maadin Bankası ile diğer endüstri kredi müesseseleri birleştirilerek "Sümerbank" kuruldu. Devlet fabrikaları Sümerbank tarafından kuruldu ve yönetildi. 1934'den itibaren beş yıllık endüstri planı tatbik edilmeğe başladı. Bu planda kurulması istenen endüstri kolları şunlardır: Dokuma, maden, selüloz, seramik ve kimya endüstrisi. Çünkü bu endüstri maddelerini dışardan temin ediyorduk. Bugün yurdumuzun çeşitli yerlerinde açılmış olan fabrikalar ihtiyacımızın büyük bir kısmını sağlamaktadır.