V. PROPP’UN MASAL ÇÖZÜMLEME METODU

14 Ağustos 2013 tarihinde tarafından eklendi.

V. PROPP’UN MASAL ÇÖZÜMLEME   METODU

V. Propp, Rus masallarını incelerken bu masallarda iki temel özellik dikkatini çeker: Bunların birincisi masalların  çeşitliliği, ikincisi ise, tekdüzeliğidir.
Propp masalları birbiriyle karşılaştırmış ve masalların ortak kurgusunu belirlemiş, oluşturucu bölümlerine göre bir betimleme yapmış, kendi aralarındaki ve bir bütün  ile olan  ilişkilerini ele almıştır. Propp, netice olarak bu masallarda değişen ve değişmeyen değerleri saptamıştır.
Propp’a göre  masalın yapısını, sayıları  sınırlı işlevler, değişmeyen öğeler ve bunların birbiriyle bağlanışı oluşturur.  Netice olarak Propp  Rus masallarında eylemler, tespit edilmiş otuz bir işlev çerçevesinde   gelişir.
Türk masalları da bu bakış açısıyla incelenirse, belli  bir döneme, belli bir yazara ait masallardaki işlevlerin, belli sıralarda ortaya çıkacağı görülebilir.
Tespit edilen bu otuz işlev her masalda bulunmayabilir. Ancak sayıları sınırlı bu işlevler, anlatılardaki eylemin gelişme sürecinde, değişmeyen bir düzen içinde bulunur. Propp masalı  bu haliyle bir kötülükten ya da bir eksiklikten kalkıp ara işlevlerden geçerek, evlilik ya da çözüm olarak kullanılan öteki işlevlere ulaşan bir gelişme biçiminde tanımlamaktadır. Bu gelişmeyi V. Propp, genellikle bir kesit olarak nitelendirir. Bitiş işlevi büyük ölçüde kötülüğün, eksikliğin giderilmesine dayanır.
Propp masalları çözümlerken  önceliği bir masalı oluşturan kesitlerin belirlenmesine verir. Masaldaki her yeni gelişme bir kesiti oluşturur.
İşlev bir kişinin gerçekleştirdiği eylemdir. Yukarda belirtilen sınırlı sayıdaki işlevlerin ortaya çıkışlarında da çok belirgin bir sıranın varlığını tespit eder Propp. Bu masalların tümünde neredeyse yapı aynıdır.
1-   Kimler tarafından ve nasıl  gerçekleştirilirse gerçekleştirilsin, kişilerin işlevleri masalın değişmez, sürekli öğeleridir.  Bunlar masalın temel oluşturucu bölümleridir.
2-   Masallardaki işlevlerin sayısı sınırlıdır.
3-   Masallarda işlevler hep benzer şekillerde sıralanırlar.
4-   Bütün masallar yapılarına göre tek bir türe aittirler.
V. Propp tespit ettiği otuz bir işlevi masallardaki sıraya göre verirken her işlevin belirttiği  eylemi de betimler ve işlevleri kısaca tanımlar.
Masallara, genellikle, başlangıçtaki durumun birden bire değişmesiyle girilir. Giriş  bölümünün ardından  işlevler sıralanır. Bu işlevlerin bir çoğu, kimi zaman aynı sırada olmasalar bile  diğer türlerde de olabilir.

Etiketler:

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.

Şu Sayfamız Çok Beğenildi
Terim Anlam